Münevver Ayaşlı - Teşrinisani ve Ötesi

Münevver Ayaşlı - Teşrinisani ve Ötesi

Osmanlı İmparatorluğunun Yüzyıllık Hikâyesi

Bizim için 19. asır, bir endişeler ve korkular asrı olmuştur.

19. asırda korktuklarımızın hepsi 20. asırda başımıza geldi.

19. asır aydınlarının hemen hepsi cumhuriyetçi idiler.

Memlekette nüfuzu ve tesiri olan bir güruh, memleket düşmanlarının bilmeyerek adamı ve beşinci kolu vazifesi görüyorlardı. (s. 19)

Vahhabî mezhebi, 1730 tarihinde tesis ve 1737 senesinden itibaren de neşrolunmaya başlanmıştır.

Vehhabî olmayan bütün Müslümanlar müşrik sayılmış ve canları ile malları helal edilmişti. (s. 21)

İbni Suûd’un, bu yeni mezhebi 1745’te kabul ettiğinden bahsedilir. Suûdi Arabistan hanedanı bu sülaledendir.

Yeniçeri Ocağının imha ve ilgası, Haziran 1826

1829 Yunan devletinin teşekkülü,

1830 Cezayir’in Fransızlar tarafından işgali, aynı sene Sırbistan’ın muhtariyeti.

(Yeniçeri ocağının ilgasından istifade eden) Mısır Valisi Mehmed Ali ve oğlu Konya’ya kadar gelebilmişti…

Ve nihayet Hünkâr İskelesi Muahedesi… (s. 36)

30 Teşrinisani 1853, Sinop Baskını

Rus donanması şehri ateşe tutmuş…

3 Kânunusani 1854 Salı günü İngiliz ve Fransız donanmalarının Boğaziçi’nden Karadeniz’e hareketleri. (s. 49)

Mahmud Nedim Paşa devlet idaresini Rus nüfuzu altında bırakmıştır. (s. 53)

Kavalalı Mehmed Ali’nin torunu Mısırlı Mustafa Fazıl Paşa etrafında toplanmış olan Yeni Osmanlılar, onun aylıklı adamları olmuşlardır.

Bunlar kimlerdir?

Namık Kemal, Ziya Paşa ve Şinasi… (s. 67)

Yeni Osmanlılar cemiyetinden tam sekiz sene evvel 1857’de Türkiye’de mason locaları açılmış…

Yeni Osmanlılar cemiyetinin bütün azaları masondu (…) tıpkı İttihat ve Terakki cemiyetinin azalarının olduğu gibi. (s. 69)

30 Mayıs 1876 Salı günü, Sultan Abdülaziz Han, hal’ edilmiştir.

Sultan Aziz “Erkân-ı erbaa” denilen dört kişinin şahsi kin ve garazından dolayı tahtından indirilmiştir.

Mütercim Rüştü Paşa

Serasker Hüseyin Avni Paşa

Midhat Paşa

Dördüncüsü de Şeyhülislam Hasan Hayrullah Efendi (s. 78-79)

Çerkez Hasan Vak’ası

Midhat Paşa’nın konağında

Hüseyin Avni Paşa’yı iki kurşunla göğsünden ve karnından vurmuştur.

Reşid Paşa’ya bir kurşun sıktıktan sonra gırtlağını keserek işini bitirmiştir. (s. 118-119)

Sultan Aziz’in intikamını alan Hasan Bey, halk arasında milli bir kahraman gibi takdir edilmiş… (s. 120)

Sultan II. Abdülhamid Han, bilhassa Bab-ı Ali’den ve devlet adamlarından daima şüphe etmiş ve işte bundan dolayı devlet idaresini sarayda toplamıştır. (s. 128)

93 Harbi

Midhat, Damat Mahmud ve Edhem Paşaların afvedilmez bir inad ve ısrarla devletin başına getirdikleri bir beladır. (s. 142)

Bizce Ali Suavi hakkında tetkikler derinleştikçe kendisinin düpedüz bir İngiliz ajanı olduğu meydana çıkmaktadır. (s. 169)

Ermeni olayları (s. 180)

Ermenilerin istediği altı şehir, Vilayat-ı Sitte; Erzurum, Van, Bitlis, Diyarbakır, Ma’muretü’l-Aziz, Harput ve Sivas.

1 Teşrinisani 1922 / 11 Rebiyülevvel Çarşamba

Büyük Millet Meclisinin neşrettiği iki maddelik bir kanunla saltanat lağvedilmiştir. (s. 203)

Timaş Yayınları

2002