Gerry Smyth, Jo Croft - Evimiz, Modern Kültürde Ev Mekânının Temsili – Notlar
Our House, The Representation of Domestic Space in Modern, Brill
Academic Publishers, Amsterdam, 2006
Makaleler evin bir
sığınak, nostalji ve hafıza alanı olarak idealize edilmiş kavramını ele
alırken, aynı zamanda bir hapis, çatışma ve toplumsal eşitsizlik mekânı olarak
işlevini de tartış
Giriş: Kültür ve Ev Mekânı
Gerry Smyth, Jo Croft
Ev, Britanya'da merkezi bir kültürel konumdadır; sürekli
ondan bahsedilir, onunla ilgili programlar izlenir ve ona para harcanır. Ev
mekânının anlamı üzerine yazmak, diğer akademik konuların aksine, okuyucu
kitlesindeki herkesin ev deneyimine sahip olması nedeniyle farklıdır ve ev hayatımızın
kesinlikle temel bir parçasıdır. Evin tarihi, barınak ve kimlik arasındaki
diyalektiğin tarihidir.
Evsel mekânın akademik olarak ele alınması, teoriler,
metodolojiler, disiplinler, kurumlar ve müdahalelerden oluşan bir Pandora
Kutusu'nu temsil ediyor. Gaston Bachelard'ın Mekanın Poetikası / Bu eser, hümanist
ve bilimsel olanı, yumuşak ve sert olanı bir araya getiren ilgi çekici başlığı
nedeniyle dikkat çekmiştir. Kitaba katkıda bulunanlar Bachelard'ın çalışmasına
yönlendirilmiş, ancak tepkiler çeşitlilik göstermiştir; bazıları içgörü kaynağı
bulurken, diğerleri tarih dışı kör noktalar, gözden kaçanlar ve desteklenemeyen
iddialar görmüştür. Martin Heidegger de ele alınan bir diğer isimdir;
Heidegger, bilincin... ev veya 'yuvaya ait olma' ile evsizliğe yönelik karşıt
eğilimler arasında sıkıştığını savunmuştur.
Ev imgesi, popüler kültürde (örneğin Çıkış'tan Evergreen
Terrace'a) hem her yerde mevcut olduğunu hem de merkezi konumunu ortaya koyar.
Charles Dickens'ın Büyük Umutlar romanındaki Satis Evi, duygusal olarak iflas
etmiş bir mekân olarak, tüm özlemlerimizin hayal kırıklığı, pişmanlık ve
delilikle sonuçlanmaya mahkûm göründüğü son derece insani anlamda bir 'korku
evi'dir. Korku sinemasında, Kapalı hava korkusu, tarihin bize miras bıraktığı
arketipi altüst ederek, evin bir sığınak olduğu yönündeki yerleşik fikirle
oynar. Diğerleri (The Others) filmi, evin insan türünün ruhsal tarihinin
derinliklerinden gelen bir dizi çağrışım ve değeri takip eden, kendi başına
proaktif bir güç olarak yer aldığı bilindik bir anlatı klişesini prova ediyor.
Evimiz derlemesi, ev mekânına atfedilen anlamların kişisel
hafıza kadar pazarlama ve yönetim meselesi olduğunu düşünen Joe Moran'ın
makalesiyle açılıyor. Gerry Smyth'in katkısı, Söğütlerdeki Rüzgar'ı tartışarak,
metinsel ve kişisel mekân arasındaki ilişkiyi ele alır. Karen Sayer, kayıp bir
aile evini betimlerken, evin anlamının "hafıza ve gündelik kullanımın
karmaşık bir şekilde iç içe geçmesinden" ortaya çıktığını gösterir. Shane
Alcobia-Murphy, İrlanda Cumhuriyeti ve Kuzey İrlanda'da ev imgelerinin
sosyo-politik kökenini karşılaştırır. Ron Moy, ev mekânı bağlamında aktif
'dinleme' ile pasif 'işitme' arasında önemli bir ayrım yapar. Peter Childs, üç
çağdaş romanda ev imgesinin kadın kimliğinin her zaman oluşum noktasında olduğu
ama aynı zamanda her zaman çözülme noktasında olduğu bir mekan olduğunu
gösterir. Joseph Boughey'nin otobiyografik müdahalesi, kederin şiirselliğini
ele alır.
Evler, Alışkanlıklar ve Hafıza
Joe Moran
Bachelard'ın evi ebedileştirilmiş bir mekan şiirselliğiyle
ilişkilendirmesini eleştirerek, evler ve hafıza arasındaki ilişkiyi inceliyor.
Hafıza, arzu ve hayal gücünün maddi kültürle nasıl
kesiştiğini incelerken bunun tarih, ekonomi ve siyasetle bağlantılı olduğunu savunuyor.
Evin nostaljiyle ilişkilendirilmesi, dönem ve miras
etkilerini aktarmak için kullanılan bir pazarlama sürecinin ayrılmaz bir
parçası haline gelmiştir. Evler, çağrıştırıcı güçlerini, zenginlik, zevk, sınıf
ve nostalji gibi daha geniş söylemleri günlük yaşamın rutin ve fark edilmeyen
faaliyetleriyle ilişkilendirmelerine borçludurlar.
Gaston Bachelard'a göre ev, huzur içinde rüya görmemizi
sağlayan bir huzur, yalnızlık ve tefekkür mekanıdır. Bachelard'ın düşsel evi,
Kartezyen mekandan farklıdır ve anımsanmayan ve anımsananların sentezidir. Bachelard'ın ideal evi, ufuksuz bir gökyüzü çadırı tüm şehri
çevreliyor dediği gökdelenlere karşı modernist mimariye duyduğu antipati
bağlamında yer alır. Bachelard için, ev anılarımızın çoğu barındırılır.
İkinci Dünya Savaşı sonrası Britanya'da evler, ev sahibi
olma oranının artması nedeniyle büyük önem kazanmıştır. Bu durum, daha az
şanslı katılımcılar için geçiciliği temsil eden dayanıklı konutlar arasındaki
ayrımı körüklemiştir; savaş sonrası gecekondu temizlemeleri artık tarihe veya
yıkım alanına mahkûm edilmiş tüm 'evlerin' nostaljik gölgelerini üretti. Bu
süreç, Thatcher yıllarında ev sahipliğinin teşvik edilmesiyle hızlanmıştır.
Freud'a atıfta bulunarak, yazar, tekinsiz olanın bizi ölümün son derece tanıdık
ama aynı zamanda düşünülemez bir şey olduğu gerçeğiyle yüzleştirmesi nedeniyle
evlerin bu perili niteliği aktardığını belirtir.
Evin Bachelard'ın mutlu mekan dediği şeyi temsil etme
kapasitesi, kısmen zaman ve hafızanın ne kadar başarılı bir şekilde
yönetildiğiyle ilgilidir. Michael Thompson'ın Islington'daki soylulaştırma
üzerine yaptığı çalışma, evlerin yaşlandıkça değeri gerçekten artabilen bir
metanın en iyi örneği olduğunu göstermiştir. Brand ve Alexander, modernist
evrenselciliği eleştirerek, tuğla ve kereste gibi malzemelerin birikmiş insan
yatırımı hissi yarattığını savunur. Evin nostaljiyle ilişkisi, anıların dönem
ve miras etkilerini aktarmak için bilinçli bir şekilde sahnelendiği bir
pazarlama sürecinden ayrılamaz hale gelmiştir.
Evlerle ilişkilendirilen anılar, alışkanlık ve geleneklerin
gücüyle ilişkilendirilir. De Certeau'ya göre günlük yaşamın görünmezliği, mikro
icatlara olanak sağlar. Bachelard'ın en faydalı içgörülerinden biri, hafızayı çocukluğun
'duygusal yansımalarının' değil, madde ve mekânla günlük etkileşimimizin bir
sonucu olarak görmesidir. Ev, hem kişinin sahip olduğu hem de "nasıl
olduğu" anlamına gelen habitus kelimesinin etimolojik kökenine atıfla,
alışkanlıkların mekânıdır. Ev içi hafıza zamanı hesaba katmaz: zaman, ev içi
mekânın hatırlanmasının elle tutulamayan bir boyutudur.
Ev mimarisinin nasıl olması gerektiğini anlıyorsunuz, değil mi?': Finding
Home in / Söğütlerdeki Rüzgar
Gerry Smyth
Makale, Kenneth
Grahame'in Söğütlerdeki Rüzgar romanındaki ev mekânının temsilini inceliyor.
Bir Kır Evinin Hayatı
Karen Sayer
…evin fiziksel izleri geçmişe nasıl tanıklık edebilir…
Nesnelerin tasvirleri, yerleşimleri ve kullanımlarının,
geçmişe şimdiki zaman aracılığıyla erişilen ve gerçekliğini koruyan bir
"halk tarihi" oluşturduğu öne sürülüyor.
Bachelard / hafızayı zaman içinde yerelleştirmek yalnızca
biyografi yazarının işidir ve yalnızca bir tür dışsal tarihe karşılık gelir. Bu
nedenle, tarihi birleştirici zamansal dokusundan kurtarmayı; yakınlık
bilgisine, yakınlığımızın mekânlarında yerelleşmeye ulaşmak, tarihlerin
belirlenmesinden daha acildir
…ev fiziksel düzenlemesinden çok daha fazlasıdır.
Yazarın büyükbabası bir Hint çay plantasyonunda doğmuş ve
Birleşik Krallık'a göç etmiştir; bu durum, evde sergilenen Hindistan'dan bir
'Kukri' veya Yeni Zelanda'dan bir çaydanlık gibi nesnelerle yansıtılır. Bu
nesneler, evde yakalanan yaşanmış bağlantılar, sınır geçiş deneyimleri ve
imparatorluğu oluşturan akıştır. Kulübenin dükkana bitişik düzeni, kamu ticaret
ve ev içi mahremiyet bölgeleri arasında açıkça tanımlanmış bir ayrım oluşturur
Boş Zamanlarda Çalışmak: Yaşam Tarzı ve Ev Geliştirmenin Yükselişi
Ruth McElroy
Susan Galloway başını
tekrar salladı. Yeni mutfak masasının ötesine, yeni üç parçalı takıma, yeni
sehpaya ve bir önceki gün viski bağlarında çalışırken gizemli bir şekilde gelen
yeni halılara baktı. (Irvine Welsh)
Irvine Welsh'in Zamk romanından bir alıntı, ev geliştirmenin
vaat, heyecan, toplumsal değişim ve gerçek emek duygusunu çok iyi yakaladığını
gösterir. Evler, içlerinde günlük hayatımızın en rutin unsurlarını oluşturan
maddi, psikolojik ve sosyal ilişkilerden oluşan bir matris barındırdıkları için
yuva haline gelir.
Kendin Yap (DIY) hobisi, orta sınıf Amerikalı erkeklerin yeni
banliyö ev ortamlarında erkekliklerini nasıl müzakere edip inşa
edebildiklerinin kanıtı olarak görülüyordu. DIY edebiyatı, erkekleri inşaatçı,
kadınları ise estetik görevleri olan neşeli yardımcılar olarak temsil ederek
cinsiyete dayalı işbölümünü belirlemiştir.
Emlak TV / Bu tür programları izlemekten elde edilen
zevklerden biri, diğer insanların evlerinin içini görebilmektir. Makyaj
şovları, evin duygusal atmosferini yansıtır; korkutucu halılar ve korkunç duvar
kağıtları gibi bastırılmış olan geri döner.
Güvenli Ev: Özgünlük, Nostalji ve İrlanda Evi
Shane Alcobia-Murphy
…artan konut fiyatlarıyla karakterize edilen bir ekonomik
patlama döneminde, ev hem İrlanda Cumhuriyeti'nde hem de Kuzey İrlanda'da sanat
alanında tematik bir kaygı olarak öne çıktı.
…
'Evde (...) kanser var': Temsiller / Carol Ann Duffy'nin Şiirlerinde Ev
Mekânı
Mari Hughes-Edwards
Ev, hem son derece özel hem de kamusal bir alandır.
Ev ile yuva arasındaki temel fark, yuvanın sevgi ve
karşılıklı saygıyla birbirine bağlı... duygusal olarak sağlam ve sıcak bir yer
olmasıdır.
Duffy'nin monologlarında / ev içinde uygulanan mutlak güç, dışarıda
deneyimlenen yetersizlikle mükemmel bir denge oluşturur
Çocukluk evi / kayıp bir geçmişe duyulan içsel bir özlemi
aktarır.
Yetişkinlikte ev içi alan, özellikle sevgililer arasında
kurulan önemli ve samimi cinsel ve duygusal bağların incelenmesiyle ortaya
çıkar.
Asla Geri Dönme
şiirinde travma evine dönüş ele alınır; evin kanserli olduğu ve burada
anlatılan tüm yalanlar ve tüm aşk çığlıklarıyla hasta olduğu ilan edilir.
Duffy, Evin, hem olumlu hem de olumsuz insan duygularının en yoğun şekilde dile
getirildiği başlıca alan olduğunu gösterir.
İnşaat, Konut, Taşınma: Seamus Heaney, Tom Paulin ve Ters Estetik
Scott Brewster
Bu makale, Kuzey İrlandalı şairler Seamus Heaney ve Tom
Paulin'in eserlerinde ev, barınak ve dinlenme yeri tasvirlerini ele alıyor.
Heaney'nin şiiri, sürekli olarak çocukluk çiftlik evinin
omphalos (merkez) yerleşimine geri dönerken, Paulin'in çalışmaları geçici ve
sıradan mekanların potansiyeline odaklanmıştır.
Kuzey İrlanda edebiyatında, evin özel alanı genellikle kamusal
alandaki çatışmanın bir yansıması olarak yorumlanmıştır.
Heaney'deki eve dönüş, bir projedir ve / dilin bir keşfi
olarak ifade edilir.
Tom Paulin / geçici ve çevresel yapıların potansiyeline
odaklanır.
Paulin'in ev tasvirlerinde, geçici yapı, aşkın olasılığı
başlatan ve şiirsel bir 'hakikat' ortaya koyan bir mekandır.
Sorunlu Yerler: Grafik Romanlarda Ev Mekânı
Jeff Adams
Bu makale, çağdaş grafik romanlarda (çizgi romanlarda) ev
mekanının tasvirini ele almakta
Sonuç olarak, bu grafik romancıların ruhsal kırılganlığı ve
gerilimi keşfetmek için mekânsal tasvirin belirsizliklerini kullandıkları öne
sürülmekte
Ev sahipleri: Topluluk, Şiddet ve Direniş Üç Çağdaş Kadın Metni
Peter Childs
Bu makale, Michèle Roberts'ın Evin Kızları, Pat Barker'ın
Evini Yık ve Toni Morrison'ın Cennet eserlerinde evler üzerindeki mücadeleleri
ele alır.
Bu metinlerde ev, kadınların yaşadığı ve erkek şiddetinin,
özellikle de cinsel şiddetin tehdidi altında olan ev içi mekânlardır.
Sonic Architecture: Ev Hi-Fi ve Stereo(türleri)
Ron Moy
Makale, popüler müzik çalışmalarının, özellikle ev içi
tüketim alanında, mekânsal ve evsel boyuta odaklanmadaki başarısızlığını ele
almakta.
Yatak Odası Kapısının Ardında Özlem Dolu Bir Hayat: Ergenlik Çağı Mekanı ve
Özel Kimliğin Oluşumu
Jo Croft
Bu makale, ergenliğin hem özne ile ev arasında hem de
öznenin ruhu ile bedeni arasında farklı bir dizi mekânsal ilişkinin ortaya
çıktığı bir dönem olduğu önermesini başlangıç noktası olarak almakta
Ergenliğin mekânı, ısrarla son derece güvensiz bir 'özel
özne' fikrine bağlı gibi görünür.
Bir Dul'un Evi: Bazı Rahatsız Edilmiş Anlamların Kazılması Ev İçi Alan
Joseph Boughey
…keder ve kaybı, evsel mekanın anlamlarıyla ilişkisi
açısından ele almakta
Yazar, eşini kaybetme deneyimini, hayatımı ve içinde
yaşadığım dünyayı yeniden gözden geçirmeme yol açan, hayatımı altüst eden bir
travma olarak tanımlar.
Bachelard'a göre, gerçekten yaşanılan her alan yuva
kavramının özünü taşır ve ev korunma anılarını yeniden yaşayarak kendimizi
avutuyoruz. Yazar için ev, şimdi, kayıtsız veya düşmanca ve kişiliksiz dış
dünyadan uzakta, güvenli bir sığınak sağlıyor gibi görünüyor.
…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder