Cumhuriyet’in Örnek Bir Kültür Kurumu Ankara Radyosu

Teoman Yazgan - Cumhuriyet’in Örnek Bir Kültür Kurumu Ankara Radyosu

TRT Akademi, Cilt: 1, Sayı: 1, Ocak 2016

Cumhuriyet’in ilan edilmesinden sonra ilk ele alınan konulardan biri, kuşkusuz radyo yayınlarının başlatılması düşüncesidir. Bu konu, insanların hoşça vakit geçirmesini sağlamak amacından daha çok, geniş halk kitlelerinin her konuda eğitilmesi ihtiyacı nedeniyle gündeme gelmiştir.

Ülkemizde ise ilk radyo deneme yayınlarının 1927 yılında, İstanbul ve Ankara’da başlatılmış olmasını, o günlerin koşullarında çok ileri bir adım olarak kabul etmek gerekecektir. Ancak Türk halkının eğitilmesi anlamında en önemli tarih bize göre, Ankara Radyosunun 120 kw’lik bir güçle ulusal yayına başladığı 28 Ekim 1938 günüdür.

İstanbul Radyosu 1949 yılı ortalarında, düzenli ulusal yayına başladı…

Ankara Radyosu, 1934 yılının ortalarından itibaren, ister istemez devletçi bir yayın programını da gündeme getirmişti (s. 300).

O yılların anlayış tarzı olarak Ankara Radyosu programları, dört aylık devreler hâlinde, belirli bir komite tarafından hazırlanıyordu.

Ankara Radyosu ilk yıllarda, Radyo Müdürüne bağlı olarak Musiki Neşriyat Şefliği, Diğer Neşriyat Şefliği, Teknik İşletme Şefliği gibi üç ana birimden oluşuyordu.

…haftalık programların, yayınların en az 15 gün önce tasarı olarak ilgili şubeye verilmesi gerekiyordu.

Sabah 8.30’da başlayan ilk yayın 13.30’da sona erer, saat 18.00’da başlayan ikinci yayın ise 22.50’de son bulurdu (s. 301).

1940 yılının 12 Ekim günü saat 20.15’te “Radyo Gazetesi” ismiyle dinleyiciye ulaşan yeni programı (…)Nurettin Artam hazırlayıp sunuyordu.

…program, günün siyasal, ekonomik ve aktüel olaylarını, uzmanlık süzgecinden geçirerek, çok sade ve anlaşılır bir dille dinleyiciye aktarırdı (ilk haber programı olduğu için önemli) (s. 302).

1940’lı yıllarda, (…) her gün 8.15’te yayına giren “Evin Saati” programıyla radyo dinleyicileri tanışmış oldu.

(Galip Ataç’ın hazırladığı program) ev hanımlarının yetişmesinde, hayata hazırlanmasında ve her konuda bilgilendirilmesinde (önemli roller oynadı) (s. 303).

(1940’lı yıllarda radyo tiyatroları yayınlanmaya başlandı)

“Geçmişte Bugün” programı (…) 2 Mayıs 1943 akşamından itibaren (yayına başladı.) / s. 305

“Güzel Türkçemiz” adlı program Falih Rıfkı Atay, “Şiir Saati” program Ahmet Muhip Dıranas ve de “Yazı Yazmak Sanatı” adlı program da Şevket Rado (tarafından hazırlandı.)

Muzaffer Sarısözen’in “Yurttan Sesler”i / Türk Halk Müziği yayınlarının omurgası oldu…

Sivas’ta doğan Sarısözen’i Ankara’ya getirten, ona yardım eden kişi Ahmet Kutsi Tecer olmuş… / s. 310-311

…