Samsun’un Son Devir Dinamiklerinden Ömer Şevki Efendi; Nâm-ı Diğer Açıkbaş Ömer Efendi

Necdet Yılmaz - Samsun’un Son Devir Dinamiklerinden Ömer Şevki Efendi; Nâm-ı Diğer Açıkbaş Ömer Efendi

Ömer Şevki Efendi, Artvin’in, daha sonra Salkındı adını alacak olan Tolgum köyünde 1295 rûmî, 1879-80 milâdî senesinde, ekin ve arıcılık işleriyle geçimini temin eden Gürcü asıllı Mustafa Efendi ve Havva Hanım’ın çocukları olarak dünyaya geldi.

…sülalesi Karakullukçuoğlu olarak bilinmekte idi.

1934 yılında soyadı kanununun kabulü ile “içi altın gibi saf, kir pas tutmayan” anlamına gelen Altuniç soyadını kullanmaya başladı. Açıkbaş nâmı ile şöhret buldu.

1877-78 tarihinde gerçekleşen Osmanlı-Rus savaşında, Ruslar’ın Artvin’i işgal etmesi üzerine bunalan aile İstanbul’a gitmek üzere Samsun’a hicret ederek şimdiki Hançerli mahallesi, Ilıca Sokak’a yerleşti.

1312/1896-97 yılında, 17 yaşında iken Canik Mekteb-i İdâdî-i Mülkiyye’sinden pekiyi (aliyyü’l-a’lâ) derece ile mezun oldu. İyi derecede Fransızca bildiği için Rüştiye mektebinde Fransızca ve Edebiyat öğretmenliği yaptı. Bu görevini 1909 yılına kadar sürdürdü.

Bilemediğimiz bir sebepten dolayı Trabzon idadisine tayin edildi. Ancak o, bu görevi kabul etmeyerek kardeşi Ahmed Efendi’nin yanında sebze komisyonculuğuna başladı.

…ilk evliliğini 1325/1909-10 yılında Fatma Hanım ile gerçekleştirdi. Bu evlilikten önce bir kız çocuğu dünyaya geldi ve fazla yaşamadı. 1328/1912-13 yılında Mahmud Şevki adında bir çocukları oldu (s. 939).

…çocukları henüz yedi aylık iken hanımını kaybetti. İkinci evliliğini Samsun müftüsü Hasan Efendi’nin kızı Havva Hanımla yaptı. Bu evliliğinden sırasıyla Neziha Hanım (1335/1919), Zehra Hanım (1336/1920), Abdullah Efendi (Doktor) (1340/1924), Mustafa Fevzi Efendi (1926) ve Emine Hanım (1929) dünyaya geldi.

25 Mart 1950 yılında vefat etti.

Seyyid Kutbuddin kabristanındaki medfen-i mahsusasına defnedildi (s. 940).

Ömer Şevki Efendi bu kanunu (şapka kanunu) çok farklı bir şekilde protesto etti. O, şapka giymemek için vefatına kadar yaz-kış başını ustura ile traş ettirip öyle dolaştı. Bu yüzden kendisine “Açıkbaş” lakabı verildi ve bu lakapla şöhret buldu.

---

Yılmaz, Necdet. (2015), “Samsun’un Son Devir Dinamiklerinden Ömer Şevki Efendi; Nâm-ı Diğer Açıkbaş Ömer Efendi,” Geçmişten Günümüze Samsun / Canik ve Değerleri, Ed. Osman Köse, Canik Belediyesi Kültür Yayınları, Cilt: 2, (s. 939-944), Samsun