XX. Yüzyılın Başlarında, Canik (Samsun) Sancağında İsimleri Değiştirilmek İstenen Kaza, Köy, Mahalleler ve Yeni İsimleri

Selim Özcan - XX. Yüzyılın Başlarında, Canik (Samsun) Sancağında İsimleri Değiştirilmek İstenen Kaza, Köy, Mahalleler ve Yeni İsimleri

Canik adı günümüzde, Canik dağları ile bilinmektedir.

Canik (…) batıda Kızılırmak vadisinden başlayıp, doğuda Ordu’nun doğusundan akan Melet ırmağına kadar 180 km boyunca uzanan, güneyde Kelkit ırmağına kadar olan ve 60 km genişliğindeki bölgenin adıdır.

Canik kelimesinin ilk geçtiği metinlerden birisi, belki de ilk geçtiği Türkçe metin, 1244-1245’te yazılmış olan Danişmendname’dir (s. 673).

Enver Paşanın yayınladığı emirnâmeye göre Canik sancağı dahilinde adları değiştirilen kasaba, köy ve mahalleler ile bunların yeniden hangi adlarla adlandırılmasının uygun görüldüğüne dair cetvel düzenlenerek 9 Mayıs 1916 Canik Mutasarrıfı tarafından, Dâhiliye Nezâretine gönderilir (s. 675).

Canik sancağı ve yöresi yerleşme yeri adlarının en büyük kısmını yüzde 37’lik bir oranla kişi ad ve ünvanlarıyla, ilgili adlara dayanan yer adları teşkil etmektedir.

Dinle ilgili adlandırmada ise, adlara dini kurumlar ve temalar ilham kaynağı olmuştur.

Meslek isimleri de yer adı olarak kullanılmıştır.

Yer adlarını belirlemede, en kalabalık ikinci isim grubunun menşe'ini yüzde 33'lük bir oranla, çevrenin coğrafi özelliklerini yansıtan adlar oluşturmaktadır (s. 676).

---

Özcan, Selim. (2006), “XX. Yüzyılın Başlarında, Canik (Samsun) Sancağında İsimleri Değiştirilmek İstenen Kaza, Köy, Mahalleler ve Yeni İsimleri,” Geçmişten Geleceğe Samsun, Ed. Cevdet Yılmaz, Cilt: 1, (s. 671-686), Samsun