Sabit Duman - Beyaz Rusların Gelişi

Sabit Duman - Beyaz Rusların Gelişi

1917 yılında Rusya’da Bolşevikler iktidar geldikten kısa bir süre sonra Çarlık yanlıları ile savaşa tutuştu. İç savaş sonunda Çarlık yanlısı Ruslar Beyaz ordunun yenilgiye uğramasıyla Rusya’yı terk etmek zorunda kaldılar.

Bolşeviklere karşı savaşan Vrangel ordusuna bağlı askerler ve siviller yüzlerce gemiyle, 22–23 Kasım 1920 tarihleri arasında İstanbul ve çevre illere gelmek üzere Türkiye’ye doğru yola çıktılar. İstanbul’a Rusların gelmesi kentteki yaşam koşullarını olumsuz etkiledi. Büyük sayıda Rus mültecinin gelmesi kentin kaldıramayacağı problemlere yol açtı.

Beyaz Ruslar İstanbul’a geldiklerinde kendilerine Haraşo kelimesi kullanıldı. Bu Rusça’da iyi, güzel anlamına gelmekte idi. Haraşo aynı zamanda gece hayatında boy gösteren güzel Rus kadınları için kullanılmaktaydı.

Rus verilerine göre, 126 taşıma aracı ve 135.000 kişiden oluşmaktaydı. Bunun 70.000’i asker geri kalanı sivildi. Bu sayıyı 200 000 olarak verenlere de rastlanmaktadır.

Kaçışlarında onlara eşlik eden kadınlar erkeklerden daha azdı.

Rusların varlığı özellikle Beyoğlu’nda daha çok hissediliyordu.

Rus başı adıyla kısa kesilmiş saç İstanbullu kadınlar arasında yayılmaya başladı. Kadınlar Rusların rengârenk giysilerini taklit ediyordu.

Kadıköy, Moda gibi yerlerdeki Rus lokantalarında kadınlar garsonluk yapmaktaydı. Bar gibi yerlerin çoğalması içki tüketiminin artmasına yol açarken, Beyoğlu farklı bir kimliğe dönüşmeye başladı.

Rusların gelmesi ile İstanbul’da kumar yaygınlaştı. Bu durum ister istemez fuhuş sektörünü canlandırdı.

Bu dönemde sinema ve tiyatro yaygınlaşmaya başladı.

Pera’nın sokakları restoranlara, kafelere, barlara girip çıkan genç çiçek satıcılarıyla, kibrit satıcılarıyla, tombalacılarla dolmuştu.

---

Duman, Sabit (2017), “Beyaz Rusların Gelişi,” Geçmişten Günümüze Göç, Ed. Osman Köse, Canik Belediyesi Kültür Yayınları, Cilt: 2, (s. 1005-1010), Samsun